L’Aringa Sfumassà ’nte el Vèneto: Povertà, Pelagra e Tradission dei Nostri Veci

L’Aringa Sfumassà ’nte el Vèneto: Povertà, Pelagra e Tradission dei Nostri Veci

La tràgica tradission de l’aringa sfumassà impicà sora la tola no el ze mia solo ’na stòria de magnar pòvero: el ze un sìmbolo de la vita dura che fasea parte de tante famèie vènete tra la fin del Otossento e el scomìnsio del Novessento.

Le Lamentassion dei Veci e la Vita Rural Vèneta

Tra i penosi recordi pì vivi che i emigranti vèneti i ga portà con lori, ghe ze l’imàgine de ’na aringa sfumassà impicà da un spago sora la tola de magnar.

Sto gesto, sémplisse ma pien de senso, ramenta ’na vita de povertà endémica e de gran mancansa.

La Tola Pien de Zente e Poco de Magnar

Le famèie le zera grande, la polenta no zera tanta, ma la carne e le proteine i zera quasi gnente.

Alora, par dar un poco de gusto a quel magnar insìpido, lori prendea un’aringa sfumassà con un spago e la impissava sora la tola.

Ognun, a turno, tocava la so fetina de polenta calda sora l’aringa, cussì che la polenta siapasse un fià de gusto.

Altre Varianti de questo malincòlico Costume

Inte le version contà tra i emigranti, ghe ze anca:

• el salame impicà sora la tola

• el oso del brodo che girava casa par casa

• el brodo fato ogni zorno da ’na famèia diversa

Tuto par far render el poco che ghe zera.

La Ligassion Tra Povertà e la Pelagra

Sto uso no el vien solo da un costume culinàrio: el vien da ’na pòvera condission de mal nutrission crònica.

Che Cosa Ze la Pelagra

La pelagra la ze ’na malatia provocà da:

• mancansa de niassina (vitamina B3)

• mancansa de triptofan

• mancanza de proteine

´Nte le zone pòvere del Vèneto, ’sta malatia la zera frequentìssima, specialmente tra la fin del sécolo XIX e el scomìnsio del XX.

La Polenta: Bon magnar, ma Pericolosa quando da Sola

El Vèneto pòvero vivea quasi solo de polenta, un magnar che impieni la pansa, sassia la fame ma afato no provede ´na nutrission perfeta.

Tanto che la pelagra la ga fato miaia de vìtime.

La Pelagra e la Emigrassion Vèneta

Sta mancanza de magnar bon e de salute el ze stà ´na de le rason che ga spinto tante famèie vènete a ’ndar via:

• par scampar a la fame

• par evitar la malatia

• par ciamar un futuro pì digno ai fiòi

La Cultura Alimentar Vèneta e le Stratègie de Sopravivensa

La tradission alimentare veneta la zera pien de trufe de sopravivensa:

• pesse salà o sfumassà

• pesse e salame sfumassà impicà sora la tola

• ossi che girava da ’na casa a l’altra

• polenta ogni zorno

L’Aringa Come Simbolo Cultural

L’aringa sfumassà impisà la ze restà come símbolo de um tràgico de un passà de nostri antinati:

• povertà

• creatività dei contadin

• union de la famèia

• memòria stòrica dei emigranti

Conclusión

L’aringa sfumassà ligà con el spago no la ze mia solo ’na curiosità da racontar ai zòvani: el ze ’na pàgina de stòria, un ricordo vivo de la misèria che batea le famèie vènete e de come lori se ingegnava par sopravìvar.

Sto rito, sémplisse ma profondo, ramenta anca la pelagra, la mal nutrission e le condission che spingea tanti vèneti a emigrar.

Conservar ’sta stòria vol dir dar dignità a chi ga fato la strada prima de noialtri.

Nota del Autor

Sto testo el ze basà su i raconti tramandà dai emigranti vèneti e sui studi stòrici sicuri su la vita rural, la pelagra e le tradission de magnar del Vèneto.

El me interesse el ze mostrar come un pìcolo gesto — ’na aringa impicà su un spago su la tola — pol spalancar un mondo de stòrie sossiae, culturae, povertà e sopravivensa.

Ricordar ’sto fato se pur penoso vol dir onorar la memòria vèneta e far capir ai zòvani l’importansa del magnar ben e de la dignità umana. 

Dr. Luiz Carlos B. Piazzetta