Mostrando postagens com marcador Vicenza. Mostrar todas as postagens
Mostrando postagens com marcador Vicenza. Mostrar todas as postagens

domingo, 13 de julho de 2025

La Saga de un Emigrante Italiano in Brasil


 

La Saga de un Emigrante Italiano in Brasil

A la fin del sècolo XIX, nasseva a Albettone, ancora ´na modesta vila in meso a le dolse coline verdesianti del Basso Vicentino, Giuseppe Zanon, ciamà con afeto Beppi da tuti quei che ‘l conosséa. El gera ‘n zovene de spìrito inquieto e de soni grandi, che a 23 ani portava in cuor el peso de le dificoltà de la so tera—‘na Italia segnata da mancanse, dal lavoro duro sui campi strachi e da ‘na speransa che no se volea mai ‘ndar via, malgrado el sconforto. Intel 1886, movesto da ‘na voia ardente de ‘n futuro mèio, Beppi el ga dessidesto de lassàr indrio le so radisi che ‘l gavea sempre sostegnù, partendo verso el Brasil. Là, el credeva, che’l podesse siapar ocasioni che ghe cambiarìa la vita, permetendoghe de siapar richessa e prosperità a basta par, un dì, tornar in Italia e viver con dignità e conforto che mai ghe iera stai dati.

La partenza la xe stada segna da lacrime e saludi pieni de dolore a la stazion dei treni de Vicenza. Sota ‘l celo grigio de ‘na matina fredda, el vapor del treno se mescolava co’l fià de parole no dite, co’l dolor che se tegnéa drento nei sguardi che se incrociava par l’ultima volta. El gavea dito ciao a la so mare, ‘na dona che la so pella rugàa contava ani de sacrifici, segnata dal tempo e da ‘na lota sensa fine par nutrir la fameja.

I do fradei più zoveni, coi facci bagnài da ‘n’innocenza spaventada, i gavea l’ocio spalancà, come se i podesse capir el destino incerto che spetava el fradeo più vecio. A ogni fischio del treno, i sentiva la proximità de ‘na assenza che no savea come ciamar, ma che pèsava come ‘na pèdra sul cuor de ‘sti putèi.

Drio de lori, el campo che la fameja coltivava con man callose restava mut, testimone muto de ‘n sforzo che no bastava più. La tera, ingrata e stanca, no voleva restituir el sudor versà, regaland solo rasi e senza speransa. Là, dove ‘na volta sbocciava el sogno de la prosperità, adesso regnava ‘n vuoto che rimbombava nel cuor de chi dovea partir.

In tel momento, ogni dettaglio paréa stampàrse nella memoria come ‘na foto sfumada, piena de ‘na melanconia che no se podéa scancelar. El rumore ritmàico delle rote de fero contro i binari sunava come el ticcheteo de ‘n orologio che no molava, segnando el tempo che restava prima del saluto definitivo. L’odor acre del carbon brucià se mescolava col freddo umido de la matina, impregnando i vestii e i sensi, facendo la scena ancora più viva e indelebile.

Le voci sussurrate dei viaggiatori intorno creava ‘na tela de fondo quasi insignificante, lontani dala so bolla de solitùdine. Ogni parola parea senza peso diante la vastità de la partenza. El tegnéa fissi i oci sulla figura fragile de la so mare, che la provava, invano, a mascheràr le lacrime che scendeva sul viso segnào dal tempo. La tegnéa in man un fazoletto bianco, ‘n gesto quasi inutile, ma pien de significati. Parea volèr fermàr el momento, impedir che ‘l scapasse via.

Drio de le, i fradei più zoveni, coi visi pallidi e i oci inquieti, no capiva ben la profondità de quel che stava per suceder. El più vecio tegnéa la man del più picin, come ‘n scudo contro ‘na minaccia invisibile che sentiva nel cuor. Par ‘n attimo, el se domandava come i saria stai fra qualche ano, se i saria stai boni de affrontàr la dureza de la tera e de la vita senza de lu a dividar el peso.

El savea che, attraversando la linea del orizonte, no solo lassaiva indrio la tera natia — la vila coi so stradini streti, l’odor del pan fresco de matina, el murmurio delle preghiere nella ceseta — ma anca ‘n pezzo de lu stesso, ‘n frammento de la so identità che jera stà forgià da generazioni de lota e sacrificio. Partir gera ‘na sorta de morte lenta, ‘n strappo de radisi che sempre lasaria segni indelebili.

Intanto che el tren fasea el so pito, segnando el imbarco, un misto de paura e determinazion el gà ciapà el so cuor. Fora, un mondo sconossiùo lo spetava, un posto dove forsi ghe sarìa stae oportunità, ma anca dubi e solitudine. El gavea serà i oci par un momento, assorbendo ogni detajo de quel che el lassava indrìo, come un colecionador de ricordi pronto a perder la so piassa reliquia.

Quando el tren el gavea tacà a moverse, el sentì el cor che 'l bateva pì forte, no par speransa, ma par un vuoto profondo, una coscienza amarga che, anca se un dì el tornaria, no sarìa pì el stesso. Ogni metro fatto gavea l'aria de stracare un filo invisibile che el collegaiva a quella vita. E, intanto che la stazion spariva pian pianin tra la nebbia de la matina, el se domandava se quel che el trovaria in futuro sarìa abbastanza par coprir quel che l'avea appena perso.

“Far l’America”, come tanti italiani i disea con un misto de speransa e paura, jera na frase che la portava sia la promessa de un novo começo, sia el peso de un salto nel scuro. L’idea de traversar un oceano intero par rivar a na tera che i conossèa solo par voci, jera tanto sedusente quanto spaventosa. Jera la promessa de na vita mejò, un futuro dove i fioi no i dormirea col stomaco vuoto e i pare no i se piegarea più nei campi aridi par poco. Ma quel che la maggioransa no savea — o forsi preferiva no vardar — jera che el inizio de quella strada sarìa un test de fede e resistenza.

Sul molo de imbarco, el fredo tagliava le robe strope, come se el vento stesso fusse là par metter in discussione le decisioni. L’aria jera un misto de sal, carbon e sudor, mentre el murmurar continuo de centinaia de voci in dialeti diversi creava un sfondo inquietante. Le done strincea i fioi, provando a scaldarli mentre i dava sguard nervosi ai grandi bastimenti ormeggiati, le cui ombre pareva mostri pronti a ingolarli. I òmini i portava valise semplici, qualcossa strinse con corde, che tegnìa tutto quel che i gavea — ricordi, speranse e un poco de pan duro.

L’incertezza stava nel petto de tuti. Cossa ghe spetava dall’altra parte? Sarìa la tera promessa che tanti elogiava nelle lettere e ne i conti, o n’altra trappola del destino? Par tanti, l’imbarco jera na sceta forzà, l’ultima carta contro la fame, la miseria e l’oppression. Eppur, nisuni ne parlava a voce alta. Ghe jera qualcosa de sacro in quel momento, un patto silenzioso tra tuti che i gera lì: se decidiessen de partir, i gavera da afrontàr quel che vien senza vardar indrìo.

E dopo ghe jera el mar, un gigante vivo, misterioso e minaccioso. Par la maggioransa, abituà ai monti e ai valadi de l’Italia, l’oceano jera na forza incomprensibile, na vastità infinita che pareva sfotter la fragilità umana. Tanti no i gavea mai visto el mar, e la so immensità la portava sia fascinazion che paura. Le onde sbatèa forte contro i scafi, come se volesse impedir quella traversada. I fioi piangea, spaventai par la dimension e i suoni che no i capiva, mentre i veci gavea sguardi rassegnà, mormorando preghiere a bassa voce quasi inaudibili.

Quando el campan del bastimento el sonò, chiamando i passeggeri al imbarco, el movimento cominciò. Jera come se na corrente invisibile tirasse la massa inanz, un flusso de corpi e emozioni che no se podìa fermar. Tanti esitava alla base de la rampa, guardando un’ultima volta el porto, le terre che i conossèa ben e i visi de chi i lasciava indrìo. Lacrime le gera versà, no solo par le despedide, ma par la certezza che qualcosa dentro de lori el cambiaressi par sempre.

Al passar el limbo del bastimento, un mondo novo se presentava: corridoi streti, camerotti strapieni e un odor opprimente de legno umido e corpi stanchi. Jera lì che i passarìa settimane, forse mesi, afrontando un mar che no gavea promesse de sicureza. Ma, anca in quel ambiente ostile, ghe jera un filo de speransa che i tegneva in pé. Parceché “Far l’America” no jera solo un viagio — jera un atto de fede nel futuro, una dichiarazion che la vita, per quanto dura, la valeva la pena de esser vissua con coraggio.

Sul tren che pian pianin el se allontanava, el cigolar delle rote sui binari pareva accompagnar el passo veloce del so cuor, facendo eco al dolore de na partenza irreversibile. El gà guardà fora dala finestra offuscà, provando a fissar in memoria ogni detajo de quel che el lassava. La streta nel petto jera quasi insopportabile, come se l’anima stessa la fusse strasciada, pezzo par pezzo, e abbandonada in quei campi familiari che oramai se stava facendo sempre più lontani a ogni secondo.

La figura de so mare restava ferma sulla piattaforma, el corpo piccolo e curvà quasi perso tra la massa. La gavea fato ciao con man tremanti, i dei increspài tignui a un fazolet che a mala pena teneva le lacrime. I oci bagnài de ea la incrociava i so par un momento — un attimo breve, ma eterno —, e el sentì come se tutte le parole non dette, le storie condivise e i silenzi confortanti i fusse racchiusi in quel sguardo. Jera na despedida, ma anca un segreto invito a no scordarse mai da dove el vegnìa.

Più indrìo, i so fradei picioti correva lungo la piattaforma, urlando cose che se perdea nel rumore del tren e nel caos intorno. El se imaginava che i domandava de tornar presto, de no lasciarli soli con responsabilità troppo grosse par lori. Ma jera impossibile fermarse, impossibile scender e prometter che tut jaria andà ben. El savea che quelle parole de conforto saria stà vuote, parceché nel profondo, manco el gavea la certezza che un dì el tornaria.

Intanto che el tren prendeva velocità, el paesaggio familiare gavea tacà a cambiàr. I campi aridi che el conossèa ben gavea cedeù el posto a monti e boschi sconossiùi, e el sentì el peso schiacciante de la promessa silenziosa che gavea fatto: quella de no scordar mai le radici, anca se la distanza jera grande. Ma come tegner vive le radici quando se parte par una tera completamente nova? Come conservar quel che jera essenziale quando la sopravvivenza pretenderà cambiamenti cosi profondi?

El gavea serà i oci un momento, provando a contener le emozioni che minacciava de trabocar. La strada sarìa longa, e la nostalgia jera già compagna inevitabile. In contemporanea, un lampo de speransa el brillava nella mente. La promessa de na vita mejò, de giorni dove so mare no gavaria più dovù lavorar fin a stancarse, dove i so fradei i gavaria la possibilità de studiar e crescer senza la costante ombra de la fame. Jera questo el sogno che lo teneva in moto, che dava forza ai piè stanchi e coraggio al cuor pesaroso.

Ma, anca con sta speransa, el savea che qualcosa dentro el gavea cambià par sempre. Su quel tren, intanto che el passato se ne andava via all’orizzonte, el se gavea trasformà in un altro — un om diviso tra do mondi, portando con sé el ricordo de un casso che no sarebb mai smesso de esser suo, ma che, pian pianin, se faria solo un ricordo.

Arrivà al porto, el se fermò un momento, guardando l’immensità che se stendeva davanti a lui. El bastimento, grosso e scuro contro el cielo grigio, pareva un gigante pronto a divorar tuto quel che ghe metteva davanti. Ma el passo el fu deciso, forte, come se la paura la podesse esser vinta solo col coraggio e la determinazion.

El cuore batteva forte, ma el sapeva che ogni passo verso quel destino incerto el gavea un senso, un valore. Perché “Far l’America” no jera solo na partenza, ma la speranza de costruir un futuro, un doman dove la fame, la miseria e la paura sarebbero restà un ricordo lontan, nascosto tra le pieghe del tempo e della memoria.

Le note nel fondame del navio jera 'na mistura de rumor e silensio che dava fastidio. El sonar continuo del mar che batteva sul casco jera acompagnià da tuse e murmuri de preghiere in dialeto italiano. Tra le ciacoe, Beppi e i Zocante contea storie delle so vigne, dei so campi e dei sogni che i ghe gavea portà fin qua. I parlava del Brasil come se fosse un paradiso lontan, con tera fertili e oportunità che i ghe gavea da liberar dal gir de la miseria. Sti momenti i dava a Beppi 'n senso de appartenenza, 'na ancora emozionale che no savea de aver bisogno.

Ma la traversada gavea portà anca sfide che no se spetava. Prima de imbarcarse, i passageri i gavea da far la vaccinazion contra la vaiolo, 'na precauzion che gavea portà sia conforto che preoccupazion. Par Beppi, quel che pareva solo 'na formalità se trasformò in 'n incubo. Pochi giorni dopo la puntura, el cominciò a sentir febre alta, dolori nel corpo e 'na deboleza che no ghe permetteva de star co i altri nel fondame. La matriarca Zocante la se prendeva cura de lu come podèa, con impiastri freddi e preghiere sussurate, ma la febre no calava.

Quando finalmente el navio rivò al porto de Rio de Janeiro, el destino gavea fato 'na bruta giocada. Beppi el jera stado identificà dai ispettori sanitari come malato e subito separà da la fameia Zocante. No gà tempo manco par dir addio, solo un cenno de man debole mentre el vegnìa portà via su 'na barella improvvisada. I so oci i incrociò i de i so compagni par l'ultima volta, pieni de tristeza e de 'na certezza amara che forse no se rivaria a veder più.

Portà a l’Isola dei Fiori, Beppi el jera messo in quarantena con altri maladi che gavea ciapà mal durante el viaggio. El posto jera insieme 'n rifugio e 'na prigione, con i so padiglioni austeri e el sonar continuo del mar intorno. El gavea una branda de legno, circondà da altri pazienti, coi volti che rispecchiava el stesso disperar silenzioso. La solitudine jera quasi insopportabile. La mancanza del calore dei Zocante, l’unica rete de sostegno, la pesava più della febre che lo consumava.

I giorni se trasformava in settimane, e Beppi i passava tra scoppi de febre e momenti de lucidità. El sentiva i gridi soffocati degli altri maladi e i passi frettolosi de medici e infermieri, che pariva che i lottasse contro 'na forza invisibile. L’isolamento facea che el tempo el se tirasse via, ogni minuto segnà da l’incerteza de un futuro che adesso pareva più lontan che mai.

Nonostante tutto, 'na scintilla de determinazion la restava dentro de lu. Beppi el savea che sopravvivere volèa dir più che solo batter la malatia — voleva dir compier el scopo che el ghe gavea portà fin qua. El sogno de costruir 'na vita mejo in Brasil, per quanto lontano che adesso el paresse, el batteva ancora nel so cuore, come 'na promessa che no voleva mollàr.

Quando finalmente rivò a São Paulo, Beppi el se sentì come se fosse sbarcà su 'n altro pianeta. La cità jera 'na massa confusa de suoni, odori e facce sconosciude. El jera solo, senza amici, senza fameia, senza nemanco un filo de familiarità a cui aggrapparse. El fatto de esser analfabeto lo rendeva vulnerabile, incapace de capir i fogli che i impiegà de l’ufficio d’immigrazione i ghe dava, e la bariera dela lengua trasformava ogni interazion in 'n gioco de indovinelli ansiosi. Le voci intorno pareva un ronzio incessante, 'na mistura de parole in portoghese e frammenti de altre lingue che el ghe riusciva a mal interpretar.

All’ufficio d’immigrazione, Beppi el vegnìa preso da un om che pareva abituà a comandar. Giovanni Barba, padrone de la Fazenda Monte Alegre, jera un contadino robusto, col viso duro e oci acuti. El jera lì par trovàr lavoratori, e Beppi, con la so costituzion forte e 'l viso determinà, pareva el candidato perfeto. Barba el parlava un italiano mescolà col portoghese, ma le so intenzioni jera chiare. El gavea bisogno de mani disposte a lavorar la tera, e Beppi gavea bisogno de un posto dove ricominciar.

"Ti te ne va a Araraquara," el diseva Barba, indicando un mapa rozzo. "Xe lontan da qua, ma ghe xe tera e lavoro. Se ti fa quel che te chiedo, ti ga dove dormir e da magnar."

Araraquara la pareva lontana come el Brasil stesso quando Beppi el jera ancora a Vicenza. La xe ‘na cità alla fin dela linea del treno, i diseva, e dopo no ghe xe altro che selva. Beppi no gavea scelta. El acceptò, sentendo el peso de ‘na decision presa par lu, no par so volontà.

El viaggio fin a la Fazenda Monte Alegre jera stanco e lungo. El treno el sobbalzava sui binari, e ogni fermada lo menava più dentro ‘n mondo sconosiù. La campagna dava posto ai campi vasti e alle radure mescolate a foreste fitte, e Beppi el sentiva ‘na mistura de fascinazion e paura. El Brasil jera vasto, e la so immensità jera al tempo stesso prometente e schiacciante.

Quando finalmente el treno se fermò a ‘na stazion picina in mezzo a la selva, Beppi el scese e trovò Giovanni Barba ad aspettarlo, insieme a do om che i gavea el viso duro come el so. I lo portarono su ‘na carreta tirada da mule e cominciarono el viaggio final fin alla fazenda. La strada jera fragile, tra alberi alti che pareva che magnaresse la luce del sol.

La Fazenda Monte Alegre la se rivelò un pezzo de tera isolà, circondà da foreste fitte e colline ondulate. Le case dei lavoratori jera picine e semplici, fatte de legno grezzo, con i tetti de paglia che prometteva poco conforto. La casa principale, dove stava Barba, jera più grande ma sempre rustica. Intorno, le piantagioni de café se stendeva fin dove se vedeva, mescolate a radure ancora da liberar col machad e la vanga.

Beppi el jera portà in ‘na delle baracche più lontane e ghe dissero che quel saria stado el so lar. No ghe gavea tempo da abituarse. La mattina dopo, prima che el sorgesse el sol, el saria stado già nei campi, a imparar a curar i piedi de café e a lavorar la tera rossa che pareva impastar tuto intorno.

Mentre se sistemava nela nova vita, Beppi el sentì el peso de la solitudine come mai prima. Era a più de 400 chilometri da la capitale, in un posto dove l’orizzonte jera dominà da foreste fitte e campi senza fine. Ma anca lì, in meso al nulla, el savea che no podèa mollàr. La promessa de ‘n futuro mejo la jera quel che lo manteneva in piè, anche se quel futuro pareva lontano come le luci de Vicenza nei so ricordi.

Beppi el jera el primo immigrante italiano a lavorar in Fazenda Monte Alegre, e presto el capì che jera ‘n pioniere anca par altri motivi. No ghe jera altri compatrioti con cui parlar la so lingua o condivider la so cultura, e l’isolamento rendeva ogni giorno più duro del precedente. I campi de café jera vasti, pareva che no finisse mai, e ghe voleva forza e resistenza oltre quel che el pensava de podèr dar.

El lavoro cominciava prima del sorgere del sol. El son del campanèl de la fazenda sveiava i lavoratori dai loro letti duri, e tuchi se dirigeva ai campi ancora sotto la poca luce delle stelle. Beppi, che gavea sognà de "far l’America" e costruir ‘na vita nova, el se trovava chinà sui piedi de café, a tirar via le erbe malvate sotto el sol cocente, mentre la so pelle bianca diventava rossa e dolente. Ogni giornata jera ‘na battaglia contro la stanchezza, la fame e el calor, e el sudor facea la tera rossa attaccarse come ‘na seconda pelle.

A so fianco i lavorava veci schiavi liberà dalla Lei Áurea nel 1888, pochi ani prima. I jera uomini e donne con storie che Beppi capiva a malapena, ma le cicatrici fisiche ed emotive se vedea anca da fora. El se sentiva spaesà, al tempo stesso sollevà de no condividir quel passato brutale e pien de colpa par esser parte de un sistema che ancora i sfruttava. I se muoveva nei campi con ‘na efficacia che el admirava e cercava de imitar, ma i so sguardi spess jera vuoti, come se tuta la speranza javesse già sparìa insieme ai frutti dei piedi de café.

‘Na dona, Maria, con la faccia segnata dal tempo e dalle difficoltà, la prese Beppi sotto la so protezion non ufficiale. "Ti ga da imparar in fretta," la diseva in portoghese col so accento, indicando i calli che ghe cominciava a far sui man. "Qua chi no sta al passo no sopravvive." Maria la ghe insegnava i segreti del lavoro, come capir le piante malate e usar gli attrezzi. La parlava poco, ma i so gesti e i sguardi ghe dava forza.

Beppi el se sentiva lontan dal so paese, da la so famiglia, ma anca lontan da ‘na parte de lu stesso che ghe pareva se perdera in quel mondo nuovo, duro e implacabile. Ogni sera, prima de dormir, el pensava a la so madre, al so paeselo, e al sogno che ghe avea fatto partir. Ma la vita nova el se facea sentire, lentamente, come ‘na pianta che spunta fra le rocce.

Nei ani dopo, el paesaggio de la Fazenda Monte Alegre gavea come a cangiare. L’arrivo de più immigranti italiani gavea portà na nova dinamica in tel posto. Le fameje, in gran parte vegnùe da Treviso, gavea tacà a formar ‘na picina comunità drento a la vasta solitudine de la fazenda. Fra lori gavea anca la fameja Paolon, de Venegazzù, che portava poche robe, ma ‘na rica cargada de tradission, fede e resistenza.

L’è stà durante ‘na festa comunitaria che Beppi el ga conossù Rosa Paolon. El evento, fato fora, sota el lusor de le stele, gera ‘na rara pausa dal lavor sfiancante. Ghe gera magna semplice, come polenta e pan fato in casa, e musica viva suonada da un fisarmonico, suonà da un dei neo arrivài. El suono alegre gavea ‘l poder de cacciar via, anca solo par ‘n momento, le ombre de la stanchezza e de la nostalgia.

Rosa la spicava tra le altre. I so oci i lucéa come le luci dei lumi, e el so soriso caloroso gera ‘na medicina par el cuor stanco de Beppi. La gera ‘na zovene col spirito vivo, con un’aria de determinazion che se metteva ben con la vita dura che i gavea. Durante la festa, i do ga ciacà poche parole, ma gera basta par far naser quarcossa de unico tra lori.

Beppi no ga perso tempo. Nei giorni dopo, el ga tacà a cercar de star drio a Rosa. El gavea proposto aiuto a la fameja Paolon, sia nei cafè, sia a riparar i strument. Sti gesti, anca se semplici, i gera bastanti par far nascere un legame. Rosa, che prima gera un poco timida, la ga tacà a slargar, contand storie de la so tera e dividendo i sogni che la gavea par el futuro.

El innamorarse gera breve, come gera comune tra i immigranti, che i gera sottoposti a continue pression par metter a posto la vita presto. No ghe gera tempo par tante ciacole quando el lavor e la sopravivenza i dominava i giorni. El matrimônio el gera stao in ‘na capela picina e improvvisada, fata dai stessi immigranti con legno locale. El parocho, anca lui italiano, el ga celebrà la cerimonia in latino, mentre i invitai, omini e done stanchi ma contenti, i cantava inni che i risonava tra i boschi intorno.

Par Beppi, el matrimonio con Rosa gera ‘n momento de cambiamento. L’idea de tornar in Italia, che prima el dava forza par affrontar le sfide del Brasil, la tacà a svanir. Stando con Rosa, el ga capìo che podéa far quarcossa de novo, anche in tera straniera. El so desegno de futuro el gera più el passato nostalgico dei colli italiani, ma el presente — ‘na casa semplice ma calda, un orto piccolo dove Rosa la coltivava verdure, e la speranza de un giorno veder i fioi zugar liberi tra i campi.

Inseme, Beppi e Rosa ga tacà a transformar la so parte de tera. I ga piantà no solo cafè, ma anca vigneti, portando un toco de Treviso in Brasil. Rosa la coltivava fiori intorno a casa, disendo che bisognava “imbelir quel che ghe gavea, anca se poco.” Ogni piccolo progresso gera festeggià no con feste, ma con occhiate silenziose e contente scambiate a fine giornata.

Col tempo, la vita in fazenda la gera più de solo sopravivenza. La gera costruzion. E par Beppi, ogni giorno novo gera la prova che, anca lontan dalle radici, el podéa crescer e fiorir. El sogno de “far l’America” el se trasformà in quarcossa de più semplice e profondo: far ‘na casa dove amore e coraggio podéa prosperar.

Rosa e Beppi ga visto la so fameja crescer veloce — otto fioi i nasé, quatar omini e quatar done, portando vita e speranza a le matine de la Fazenda Monte Alegre. El primogenito, Antonio, el nascè nel 1891, un putìn forte che da picinin el segueva el pare nei campi e imparava el ritmo pesante de la tera e del lavor.

Beppi, immerso ne la rutina sfiancante dela coltura, el se dedicava senza pausa. I so giorni i tacava prima che el sol nascesse e i finiva solo quando l’ultima lus del crepuscolo spariva in orizzonte. El coltivava el cafè con mani callose, piantando ogni pianta come se lì riposasse el futuro dei fioi. Oltre ai cafè, el gavea fato ani a le galine che girava libere intorno a casa, ‘na picina fonte de cibo e sostegno che aliviava el peso dela fame costante.

La Fazenda Monte Alegre, pian pianin, tacava a prosperar. El sudor de Beppi e la forza de Rosa trasformava ‘sta tera prima arida e desmentegada in un toco vivo de speranza e resistenza. El cafè, colto con sforzo e pacienza, el guadagnava qualità e fama tra i mercati locali, e la produzione aumentava ogni anno. I fioi i cresceva tra le racolte, i zugar nella tera rossa e le storie che Rosa contava a l’ombra dei alberi.

Ma, anca se la vita gera costruida maton par maton, Beppi no ga mai podesto metter da parte abbastanza par far el sogno più caro — tornar in Italia, riveder i volti cari rimasti indrio, sentir ancora la lengua de la tera natia e caminare par le strade de Vicenza. Ogni moneta risparmiada la pareva scappar via tra le dite, consumada da i bisogni de ogni giorno, dai imprevisti de la fazenda, dai problemi che minaciava la fragile stabilità dela fameja.

Eppure, no ga mai smesso de guardar verso l’orizzonte con ‘na mescolanza de nostalgia e volontà. I ricordi dela mare, dei fradei spaventà alla stazion, dela tera arida che l’avea caccià fora, i restava vivi dentro de lu — ‘na spinta silenziosa che el tegniva in pé, giorno dopo giorno, piantando e racogliendo, lottando contro el tempo e la distanza.

In quella tera lontana, tra le piantagioni e el calor del lavor duro, Beppi el ga costruìo el so lascito — no fato de oro o ricchezze, ma de resistenza, amore e speranza. Un lascito che cresceva insieme ai fioi e che, in qualche modo, faceva diventare reale el sogno de “l’America,” anca se l’Italia la restava ‘na stela lontana nel cielo dei ricordi.

Nonostante la distanza immensa che i separava, Beppi no ga mai rotto i legami con la so mare e i so fradei in Italia. Con le lettere scrite con cura, el manteneva viva la conessione con quei che i era restà indrio. Spesso, la grafia de Beppi gera lenta e incerta, e gera Rosa che, con pazienza e attenzione, l’aiutava a tradur i sentimenti in parole, guidando la so man par far passar el messagio attraverso l’oceano senza perderse nel silenzio.

Ste lettere, segnate da nostalgia e speranza, gera el filo invisibile che univa do vite lontane — el vecio paeseto de Vicenza e la viva Fazenda Monte Alegre, nel interno de San Paolo. Ogni busta consegnada portava un toco de storia de la fameja, notizie sul crescer dei fioi, le difficoltà del lavor, le feste e le picine vittorie del giorno a giorno. E portava anca, come risposta, racconti dela tera natia, dei parenti veci e delle stagioni che se sussegueva, ricordando el passato che Beppi no podéa tocare più.

Quando Beppi el morì, lassando un lascito de sforzo e perseveranza, toccò a Antonio, el primogenito, prender quel delicàto ruolo. El zovene, ora om, el diventò el legame tra le do generazion, continuando a scrivar e ricevar lettere con la stessa dedizione. El capiva el valor de ste parole, che supera confini e tempi, e che manteneva viva la fiamma de l’identità e de la memoria de la fameja.

Cussì, anca in mezze a i cambiamenti e a le difficoltà dela vita in Brasil, el legame tra i Zanon dei do lati de l’Atlantico el restava vivo. Gera ‘na corrente invisibile, fata de carta, inchiostro e sentimenti, che garantiva che, anca con la distanza granda, el passato e el presente i restava intrecciài, fermi e indistrutibili.

Oggi, i discendenti de Beppi i porta nel sangue el corajo vecio — quel stesso che el spingeva a traversar ‘n oceano sconosciùo, a enfrentar la paura e la solitudine in cerca de un futuro che pareva prometter tuto, ma che chiedeva sacrifici grandi. Le storie de lota e resistenza de quel zovene italiano le risona in ogni gesto, in ogni parola tramandada da generazion a generazion, come ‘n lascito invisibile e potente che ga formato no solo ‘na fameja, ma ‘na identità forgiada col calor del lavor duro e la durezza della speranza.

Albettone, el paeseto dove Beppi el nascè e che no ga mai rivisto, el vive nei ricordi raccontai a voce bassa intorno a la mesa, nelle fotografie ingialide tenude in casse de legno, ne le canzoni che Rosa la insegnava ai fioi e che oggi culla i neoti e bisneoti. Anche se lontan e inaccessibile, Albettone no ga mai smesso de esister par lori. L’è diventà ‘n simbolo sacro, ‘n punto de partenza fisso e immutabile in mezzo al turbin dei cambiamenti, el legame che collega la tera del passato con le radici che resta ferme nel presente.

Par ognuno dei fioi e neoti de Beppi, Albettone el xe più de ‘n posto su la carta — el xe el cuor pulsante de la fameja, el testimone silenzioso de ‘ndo i vegnì e de la forza che ghe vol par ricominciar. Anca in mezzo alle vaste terre brasiliane, col cielo aperto e l’orizzonte largo, el nome de quel paeseto italiano el rison come ‘na promessa de appartenenza, un ricordo che, anca con la distanza, el passato el resta vivo dentro a ogn’uno de lori.

E cussì, tra le storie raccontade in serate de festa, i ricordi che fiorisse tra le parole scambiate, e l’impegno continuo par tener viva la eredità culturale, la fameja de Beppi la onora la memoria de quel zovene immigrante. Lu, che partì con el sguardo fisso nel sconosciuto, el ga piantà no solo cafè e speranza, ma radici profonde — radici che ga attraversà mari, resistì al tempo e che continua a crescer, forti e indomabili, in le terre dove i so discendenti oggi i vive, i ama e i lota par i so sogni.

Nota del Autor

Sta storia l’è ‘na opera de fantasia, ma la gà radìsi profonde ne la storia vera. Inspirada da esperiensa de mile e mile de emigranti italiani che, tra el sécolo XIX e el XX, gà lassà la so tera natìa, la vol onorar el coraggio, la resistenza e i sacrifici de chele persone che gavéa el sogno de ‘na vita megio. Anca se Beppi e la so fameja i xe personaggi inventài, la so avventura la riflete i dificoltà e i sforzi de chi che gà navigà el Atlantico, lassando drìo tuto quel che conosseva. Albettone, Monte Alegre e tanti altri posti i xe scenari de un dramma umano, e sta storia la vol dar vose a chi che spesso el xe stà scordà, ma che l’è sta la fondamenta de le comunità che ogi le xe vive e fioreti.


quarta-feira, 9 de julho de 2025

A Saga de Um Imigrante Italiano no Brasil


 

A Saga de Um Imigrante Italiano no Brasil

No final do século XIX, nascia em Albettone, uma modesta vila aninhada entre as suaves colinas verdejantes do Basso Vicentino, Giuseppe Zanon, carinhosamente chamado de Beppi por todos que o conheciam. Era um jovem de espírito inquieto e sonhos vastos, que aos 23 anos carregava no peito o peso das dificuldades de sua terra natal — uma Itália marcada pela escassez, pelo trabalho árduo nas terras exauridas e pela esperança que teimava em resistir ao desânimo. Em 1886, movido pelo desejo ardente de um futuro melhor, Beppi decidiu deixar para trás as raízes que o sustentavam, embarcando rumo ao Brasil. Ali, acreditava, encontraria oportunidades que poderiam transformar sua vida, permitindo-lhe conquistar riqueza e prosperidade suficientes para, um dia, retornar à Itália e viver com a dignidade e o conforto que sempre lhe haviam sido negados.

A partida foi marcada por lágrimas e despedidas dolorosas na estação de trem de Vicenza. Sob o céu cinzento de uma manhã fria, o vapor do trem misturava-se ao hálito das palavras não ditas, à dor contida nos olhares que se cruzavam pela última vez. Ele se despedia de sua mãe, uma mulher cuja pele enrugada narrava anos de sacrifícios, marcada pelo tempo e pela luta incessante para alimentar a família.

Os dois irmãos mais novos, com os rostos banhados pela inocência e pelo medo, olhavam para o trem com olhos arregalados, como se pudessem adivinhar o destino incerto que aguardava o irmão mais velho. A cada apito do trem, sentiam a proximidade de uma ausência que não sabiam nomear, mas que pesava como uma pedra no coração infantil.

Atrás deles, o campo que a família cultivava com mãos calejadas permanecia silencioso, testemunha muda de um esforço que não mais bastava. A terra, ingrata e exausta, recusava-se a retribuir o suor derramado, oferecendo apenas colheitas magras e sem esperança. Ali, onde outrora brotavam sonhos de fartura, agora reinava um vazio que ecoava no peito daqueles que precisavam partir.

Naquele momento, cada detalhe parecia gravar-se na memória como uma fotografia desbotada, marcada por um ar de melancolia irremediável. O barulho ritmado das rodas de ferro contra os trilhos soava como o tique-taque de um relógio implacável, marcando o tempo que restava antes do adeus definitivo. O cheiro acre do carvão queimado misturava-se ao frio úmido da manhã, impregnando as roupas e os sentidos, tornando a cena ainda mais vívida e inesquecível.

As vozes abafadas dos viajantes ao redor criavam um pano de fundo quase irrelevante, distantes da sua bolha de solidão. Cada palavra dita parecia irrelevante diante da enormidade da partida. Ele mantinha os olhos fixos na figura frágil de sua mãe, que tentava, em vão, disfarçar as lágrimas que escorriam pelo rosto marcado pelo tempo. Ela segurava um lenço branco, um gesto meio inútil, mas carregado de significados. Era como se quisesse agarrar o momento, impedir que ele escapasse.

Ao lado dela, os irmãos mais novos, com seus rostos lívidos e olhos inquietos, mal compreendiam a profundidade do que estava prestes a acontecer. O mais velho segurava a mão do menor, como se fosse um escudo contra a ameaça invisível que sentiam no peito. Por instantes, ele se perguntou como estariam daqui a alguns anos, se seriam capazes de enfrentar a dureza da terra e da vida sem ele ali para dividir o peso.

Ele sabia que, ao cruzar a linha do horizonte, não apenas deixava para trás a terra natal — a aldeia de ruas estreitas, o cheiro de pão fresco nas manhãs, o murmúrio das rezas na pequena igreja — mas também um pedaço de si mesmo, um fragmento da identidade que lhe fora moldada por gerações de luta e sacrifício. Partir era uma espécie de morte lenta, um arrancar de raízes que sempre deixaria cicatrizes.

Enquanto o trem apitava, anunciando o embarque, um misto de medo e determinação tomou conta dele. Lá fora, um mundo desconhecido o aguardava, um lugar onde talvez houvesse oportunidades, mas também incertezas e solidão. Ele fechou os olhos por um instante, absorvendo cada detalhe do que deixava para trás, como um colecionador de memórias prestes a perder sua maior relíquia.

Quando o trem começou a se mover, ele sentiu o coração acelerar, não por expectativa, mas por um vazio profundo, uma consciência amarga de que, mesmo que um dia voltasse, nunca seria o mesmo. Cada metro percorrido parecia arrancar mais um fio invisível que o conectava àquela vida. E, enquanto a estação desaparecia lentamente na névoa da manhã, ele se perguntou se o que encontraria no futuro seria suficiente para preencher o que acabara de perder.

“Far l’America”, como muitos italianos repetiam com um misto de esperança e medo, era uma expressão que carregava tanto a promessa de um novo começo quanto o peso de um salto no escuro. A ideia de atravessar um oceano inteiro para alcançar uma terra que conheciam apenas por rumores era, ao mesmo tempo, sedutora e aterrorizante. Era a promessa de uma vida melhor, um futuro em que as crianças não dormiriam com o estômago vazio e os pais não se curvariam em campos áridos por tão pouco. Contudo, o que a maioria não sabia — ou talvez preferisse não encarar — era que o início daquela jornada seria um teste de fé e resiliência.

No cais de embarque, o frio cortante penetrava as roupas surradas, como se o próprio vento estivesse ali para questionar suas decisões. O ar era uma mistura de sal, carvão e suor, enquanto o murmúrio constante de centenas de vozes em diferentes dialetos criava um pano de fundo inquietante. Mulheres abraçavam crianças pequenas, tentando aquecê-las enquanto lançavam olhares nervosos para os imensos navios atracados, cujas sombras pareciam monstros prestes a engoli-los. Homens carregavam malas simples, algumas amarradas com cordas, contendo tudo o que possuíam — memórias, esperança e um pouco de pão duro.

A incerteza pairava no peito de todos. O que os aguardava do outro lado? Seria a terra prometida que tantos exaltavam em cartas e contos, ou mais uma armadilha do destino? Para muitos, o embarque era uma escolha forçada, uma última cartada contra a fome, a miséria e a opressão. Mesmo assim, ninguém falava disso em voz alta. Havia algo de sagrado naquele momento, um pacto silencioso entre todos os que estavam ali: se decidissem partir, teriam que enfrentar o que viesse sem olhar para trás.

E então havia o mar, um gigante vivo, misterioso e ameaçador. Para a maioria, acostumada às montanhas e vales da Itália, o oceano era uma força incompreensível, uma vastidão sem fim que parecia zombar da fragilidade humana. Muitos nunca haviam visto o mar antes, e sua imensidão trazia tanto fascínio quanto medo. As ondas batiam com força contra os cascos dos navios, como se quisessem impedir aquela travessia. As crianças choravam, assustadas pelo tamanho e pelos sons que não conseguiam entender, enquanto os mais velhos olhavam com resignação, murmurando preces em sussurros quase inaudíveis.

Quando o sino do navio ecoou, chamando os passageiros ao embarque, o movimento começou. Era como se uma corrente invisível puxasse a multidão para frente, um fluxo de corpos e emoções que não podia ser contido. Muitos hesitaram na base da rampa, olhando uma última vez para o porto, para as terras que conheciam tão bem e para os rostos daqueles que deixavam para trás. Lágrimas foram derramadas, não apenas pelas despedidas, mas pela certeza de que algo dentro deles mudaria para sempre.

Ao cruzarem o limiar do navio, um mundo novo se apresentava: corredores apertados, camarotes superlotados e um cheiro opressor de madeira úmida e corpos cansados. Era ali que passariam semanas, talvez meses, enfrentando um mar que não fazia promessas de segurança. Contudo, mesmo naquele ambiente hostil, havia um fio de esperança que os mantinha em pé. Porque “Far l’America” era mais do que uma viagem — era um ato de fé no futuro, uma declaração de que a vida, por mais dura que fosse, ainda valia a pena ser vivida com coragem.

No trem que se afastava lentamente, o rangido das rodas nos trilhos parecia acompanhar o compasso acelerado de seu coração, ecoando a angústia de uma partida irreversível. Ele olhou pela janela embaçada, tentando fixar na memória cada detalhe do que deixava para trás. O aperto no peito era quase insuportável, como se a própria alma estivesse sendo arrancada, pedaço por pedaço, e abandonada naqueles campos familiares que agora se tornavam mais distantes a cada segundo.

A figura de sua mãe permanecia imóvel na plataforma, seu corpo pequeno e curvado quase perdido na multidão. Ela acenava com mãos trêmulas, os dedos enrugados agarrados a um lenço que mal conseguia conter as lágrimas. Os olhos marejados dela encontraram os dele por um instante — um momento breve, mas eterno —, e ele sentiu como se todas as palavras não ditas, todas as histórias compartilhadas e todos os silêncios confortáveis fossem encapsulados naquele olhar. Era uma despedida, mas também um pedido mudo para que ele nunca esquecesse de onde vinha.

Mais atrás, seus irmãos pequenos corriam ao longo da plataforma, gritando algo que se perdeu no barulho do trem e no caos ao redor. Ele imaginava que pediam para que voltasse logo, que não os deixasse sozinhos com as responsabilidades pesadas demais para suas idades. Mas era impossível parar, impossível descer e prometer-lhes que tudo ficaria bem. Ele sabia que aquelas palavras de consolo seriam vazias, porque, no fundo, nem ele tinha certeza de que algum dia retornaria.

Enquanto o trem ganhava velocidade, a paisagem familiar começou a se transformar. Os campos áridos que ele conhecia tão bem passaram a dar lugar a montanhas e florestas desconhecidas, e ele sentiu o peso esmagador da promessa silenciosa que fizera: a de nunca abandonar suas raízes, mesmo que a distância fosse imensa. Mas como manter intactas as raízes quando se parte para uma terra completamente estranha? Como preservar o que era essencial quando a sobrevivência exigiria mudanças tão profundas?

Ele fechou os olhos por um momento, tentando conter as emoções que ameaçavam transbordar. A jornada seria longa, e a saudade já se instalava como uma companheira inevitável. Ao mesmo tempo, um lampejo de esperança brilhava em sua mente. A promessa de uma vida melhor, de dias em que sua mãe não precisaria mais trabalhar até a exaustão, em que seus irmãos teriam a chance de estudar e crescer sem a sombra constante da fome. Era esse sonho que o mantinha em movimento, que dava força às pernas cansadas e coragem ao coração pesaroso.

Mas, mesmo com essa esperança, ele sabia que algo dentro dele havia mudado para sempre. Naquele trem, enquanto o passado se desvanecia na linha do horizonte, ele se tornou alguém novo — um homem dividido entre dois mundos, carregando a memória de um lar que nunca deixaria de ser seu, mas que, aos poucos, se tornaria apenas uma lembrança.

Ao chegar ao porto, ele parou por um instante, encarando a imensidão que se abria diante de si. O navio, colossal e escuro contra o céu cinzento, parecia uma criatura mítica — parte promessa, parte ameaça. Suas chaminés vomitavam fumaça negra, e o casco de metal refletia a luz fraca do dia, como se carregasse os sonhos de centenas de almas amontoadas ao seu redor. Era uma embarcação para a salvação, sim, mas também um cárcere flutuante, pronto para engolir aqueles que ousavam deixar tudo para trás.

O cais fervilhava com uma energia nervosa, uma mistura de murmúrios, ordens gritadas pelos marinheiros e o choramingo abafado de crianças agarradas às saias de suas mães. Homens de olhar vazio arrastavam malas improvisadas, enquanto mulheres se apoiavam umas nas outras, os rostos marcados por linhas de cansaço e medo. Cada rosto era uma história — de perdas, de sonhos, de coragem arrancada das profundezas da necessidade. E, no entanto, ninguém falava sobre o que realmente temiam. Havia um pacto implícito de silêncio, como se admitir o medo pudesse transformá-lo em realidade.

Ele se juntou à multidão, sentindo-se pequeno e insignificante diante do tamanho do navio e do mar que se estendia além. As ondas batiam contra o cais com força, como se tentassem lembrar a todos da vastidão que teriam de enfrentar. Em meio à confusão, ele viu uma mulher segurando um terço e murmurando preces desesperadas. Ao lado dela, um jovem ajustava a alça de uma sacola, o olhar fixo no navio como se pudesse prever o que estava por vir. Ali, fé e esperança se misturavam com a miséria, criando um retrato cru da condição humana.

Quando os marinheiros começaram a chamar os passageiros, o movimento tornou-se mais caótico. Famílias agarravam-se umas às outras, como se o toque fosse a única coisa que os mantinha ancorados à realidade. Ele subiu a rampa de embarque com passos lentos, sentindo o peso da decisão em cada passo. Ao cruzar a entrada do navio, foi recebido por um ambiente opressor: corredores estreitos, cheios de corpos exaustos e malas encostadas nas paredes. O cheiro de madeira úmida misturava-se ao de suor e sal, um lembrete constante de que a travessia seria tão desafiadora quanto o destino.

As condições eram precárias. No porão, onde os imigrantes viajariam, havia pouco espaço para se mover. Camas improvisadas, feitas de tábuas e cobertas com lençóis finos, pareciam inadequadas para resistir às noites frias no mar. As vozes, antes abafadas pelo barulho do porto, agora ecoavam nas paredes de ferro do navio, criando uma sensação de confinamento que apertava o peito.

A travessia seria longa, com noites de tempestade e dias intermináveis em que o horizonte parecia imóvel. As histórias contadas por marinheiros sobre ondas gigantes e ventos impiedosos vinham à mente, trazendo um calafrio que não era apenas causado pelo clima. Mas, apesar de tudo, o desejo de um novo começo ardia como uma chama dentro de cada passageiro. Era isso que os mantinha de pé, que os fazia suportar as despedidas, o desconforto e o medo: a promessa de um futuro onde a fome seria apenas uma memória e a dignidade, um direito, não um luxo.

Ele olhou uma última vez para o porto que desaparecia no horizonte, sabendo que aquela visão seria gravada em sua mente para sempre. Enquanto o navio começava a balançar suavemente, o som ritmado das máquinas soava como um coração pulsando, levando-o, junto com tantos outros, para um destino desconhecido. Era o começo de uma nova vida — e, com ela, de desafios que ele ainda nem podia imaginar.

Ele sabia, com a certeza amarga de quem abandona tudo, que aquela terra seca e sofrida ficaria para trás por muito tempo — talvez para sempre. O pensamento era uma lâmina afiada: voltar significaria fracasso, um peso que ele não podia carregar. A América, distante e quase mítica, prometia liberdade e oportunidades, mas sussurrava também sobre os custos que cobraria: coragem para enfrentar o desconhecido, resistência para suportar as privações, e sacrifício para transformar sonhos em realidade.

Enquanto o navio deslizava pelo mar cada vez mais vasto, ele sentiu o peso de sua decisão como um fardo físico. Não era apenas uma viagem; era uma transição completa, um salto no escuro onde o futuro era tanto uma esperança quanto uma ameaça. A promessa de um novo mundo vibrava em sua mente, mas o preço a pagar começava a se revelar: noites sem sono, dias de trabalho extenuante e, mais do que tudo, a saudade sufocante que já ameaçava crescer no peito.

Ele se afastou da borda do convés, onde outros passageiros permaneciam em silêncio, encarando o horizonte. Muitos deles também sabiam que jamais voltariam. Cada rosto parecia carregado com uma história, uma vida deixada para trás em aldeias e campos que não mais os podiam sustentar. Homens com olhar endurecido, mulheres segurando crianças que choravam de cansaço, jovens que ainda acreditavam que poderiam dominar o mundo — todos partilhavam o mesmo destino incerto.

No fundo, ele sabia que a América era tanto uma promessa quanto um teste. Ela não ofereceria nada sem exigir tudo. A liberdade vinha com o preço da luta, e o sonho de prosperidade estava distante, escondido atrás de uma névoa de desafios ainda desconhecidos. Ele respirou fundo, tentando acalmar o turbilhão de emoções que o consumia. O horizonte, uma linha infinita e incerta, parecia um convite e um aviso ao mesmo tempo.

E assim, ele partiu. Partiu com o peito pesado de memórias, de lágrimas ainda quentes e promessas silenciosas. Mas também partiu com uma chama de determinação que não podia ser apagada. O sonho que pulsava em seu peito era mais do que uma esperança individual; era o grito de gerações que buscavam mais do que a terra árida e o destino de fome e miséria.

Enquanto o navio avançava, cada batida do motor parecia ecoar dentro dele, como um tambor de guerra, um lembrete constante de que o caminho seria árduo. Mas, no silêncio de seus pensamentos, ele fez um juramento: sobreviveria, lutaria, e, de alguma forma, construiria uma vida digna para que um dia pudesse olhar para trás e dizer que o sacrifício valeu a pena.

No navio que cortava as águas escuras e intermináveis do Atlântico, Beppi encontrou refúgio na companhia da família Zocante, oriunda de Treviso. Eles eram agricultores como ele, forjados pela dureza da terra e pela perseverança de quem não conhecia outra escolha senão resistir. A matriarca, uma mulher de olhos vivos e mãos calejadas, rapidamente adotou Beppi como um dos seus, oferecendo-lhe pedaços de pão e palavras de encorajamento durante os momentos mais difíceis da travessia. As crianças Zocante, curiosas e cheias de energia, enchiam o ambiente com risadas ocasionais, aliviando o peso do confinamento. O patriarca, um homem de poucas palavras, dava tapinhas firmes no ombro de Beppi, como se quisesse transmitir coragem sem precisar falar.

As noites no porão do navio eram uma mistura de barulho e silêncio desconfortável. O som constante do mar batendo contra o casco era acompanhado por tosses e murmúrios de preces em dialetos italianos. Entre as conversas, Beppi e os Zocante compartilhavam histórias de suas aldeias, seus campos e os sonhos que os haviam trazido até ali. Falavam sobre o Brasil como se fosse um paraíso distante, com terras férteis e oportunidades que os libertariam do ciclo de miséria. Esses momentos davam a Beppi um senso de pertencimento, uma âncora emocional que ele não sabia que precisava.

No entanto, a travessia também trouxe desafios inesperados. Antes de embarcarem, os passageiros foram obrigados a tomar a vacina contra a varíola, uma medida preventiva que gerou tanto alívio quanto apreensão. Para Beppi, o que parecia ser uma formalidade transformou-se em um pesadelo. Poucos dias após a aplicação, ele começou a sentir febre alta, dores pelo corpo e uma fraqueza que o deixava incapaz de se juntar às conversas no porão. A matriarca Zocante cuidava dele como podia, com compressas frias e orações sussurradas, mas a febre persistente não cedia.

Quando o navio finalmente chegou ao porto do Rio de Janeiro, o destino deu um golpe cruel. Beppi foi identificado pelos inspetores de saúde como doente e imediatamente separado da família Zocante. Ele mal teve tempo de se despedir, apenas um aceno fraco enquanto era levado em uma maca improvisada. Seus olhos encontraram os de seus companheiros pela última vez, cheios de uma tristeza mútua e da certeza amarga de que talvez nunca mais se vissem.

Levado à Ilha das Flores, Beppi foi colocado em quarentena com outros que haviam adoecido durante a viagem. O lugar era ao mesmo tempo um refúgio e uma prisão, com seus pavilhões austeros e o som constante do mar ao redor. Ele foi instalado em uma cama de madeira, cercado por outros pacientes, cujos rostos refletiam o mesmo desespero silencioso. A solidão era quase insuportável. A falta da presença calorosa dos Zocante, sua única rede de apoio, pesava mais que a febre que o consumia.

Dias se transformaram em semanas, e Beppi os passou entre surtos de febre e momentos de lucidez. Ele ouvia os gritos abafados dos outros doentes e os passos apressados dos médicos e enfermeiros, que pareciam lutar contra uma força invisível. O isolamento fazia com que o tempo se arrastasse, cada minuto marcado pela incerteza de um futuro que agora parecia mais distante do que nunca.

Apesar disso, uma centelha de determinação permanecia dentro dele. Beppi sabia que sobreviver significava mais do que apenas vencer a doença — significava cumprir o propósito que o trouxera até ali. O sonho de construir uma vida melhor no Brasil, por mais distante que agora parecesse, ainda pulsava em seu coração, como uma promessa que ele se recusava a abandonar.

Quando finalmente chegou a São Paulo, Beppi sentiu como se tivesse desembarcado em outro planeta. A cidade era uma massa confusa de sons, cheiros e rostos desconhecidos. Ele estava só, sem amigos, sem família, sem um único fio de familiaridade para se agarrar. O fato de ser analfabeto o deixava vulnerável, incapaz de entender os papéis que os funcionários da estação de imigração empurravam em sua direção, e a barreira da língua transformava cada interação em um jogo de adivinhação ansiosa. As vozes ao redor soavam como um zumbido incessante, uma mistura de palavras em português e fragmentos de outros idiomas que ele mal conseguia distinguir.

Na estação de imigração, Beppi foi recrutado por um homem que parecia estar acostumado a comandar. Giovanni Barba, dono da Fazenda Monte Alegre, era um fazendeiro robusto de rosto endurecido e olhos perspicazes. Ele estava ali para encontrar trabalhadores, e Beppi, com sua constituição forte e expressão determinada, parecia o candidato perfeito. Barba falava um italiano truncado, misturado com português, mas suas intenções eram claras. Ele precisava de mãos dispostas para trabalhar na terra, e Beppi precisava de um lugar para recomeçar.

"Você vai para Araraquara", disse Barba, apontando para um mapa tosco. "É longe daqui, mas há terra e trabalho. Se fizer o que é pedido, terá onde dormir e o que comer."

Araraquara parecia tão distante quanto o próprio Brasil havia sido quando Beppi ainda estava em Vicenza. Era uma cidade no fim da linha ferroviária, disseram-lhe, e além dela só havia mata fechada. Beppi não tinha escolha. Ele aceitou, sentindo o peso de mais uma decisão que parecia ser tomada por ele, e não por sua própria vontade.

A viagem até a Fazenda Monte Alegre foi longa e exaustiva. O trem sacudia violentamente nos trilhos, e cada parada parecia mergulhá-lo mais fundo em um mundo desconhecido. À medida que a paisagem urbana dava lugar a campos vastos e clareiras intercaladas com densas florestas, Beppi sentiu uma mistura de fascínio e medo. O Brasil era imenso, e sua imensidão era ao mesmo tempo promissora e esmagadora.

Quando o trem finalmente parou no que parecia ser o fim do mundo, Beppi desembarcou em uma pequena estação cercada por mata. Giovanni Barba estava esperando, acompanhado de dois homens com expressões tão endurecidas quanto a sua. Eles o conduziram a um carroção puxado por mulas e começaram a jornada final até a fazenda. O caminho era precário, ladeado por árvores altas que pareciam engolir a luz do sol.

A Fazenda Monte Alegre revelou-se como um pedaço de terra isolado, cercado por densas florestas e colinas ondulantes. As casas dos trabalhadores eram pequenas e simples, feitas de madeira bruta, com telhados de palha que prometiam pouco conforto. A casa principal, onde Barba morava, era um pouco mais imponente, mas igualmente rústica. Ao redor, plantações de café se estendiam até onde a vista alcançava, intercaladas com clareiras que ainda estavam sendo abertas à força de machados e enxadas.

Beppi foi levado a uma das cabanas mais afastadas e informado de que aquele seria seu lar. Não havia tempo para se acostumar. No dia seguinte, antes mesmo do amanhecer, ele estaria no campo, aprendendo a cuidar dos pés de café e a lidar com a terra vermelha que parecia impregnar tudo ao redor.

Enquanto se instalava em sua nova realidade, Beppi sentiu o peso da solidão como nunca antes. Estava a mais de 400 quilômetros da capital, em um lugar onde o horizonte era dominado por matas fechadas e campos intermináveis. Mas, mesmo ali, no meio do nada, ele sabia que não podia desistir. A promessa de um futuro melhor ainda era o que o mantinha de pé, mesmo que, naquele momento, esse futuro parecesse tão distante quanto as luzes de Vicenza em sua memória.

Beppi foi o primeiro imigrante italiano a trabalhar na Fazenda Monte Alegre, e logo percebeu que era um pioneiro em mais de um sentido. Não havia outros compatriotas para compartilhar sua língua ou sua cultura, e o isolamento tornava cada dia mais pesado do que o anterior. Os campos de café eram vastos, pareciam infinitos, e exigiam força e resistência que iam além do que ele achava ser capaz de oferecer.

O trabalho começava antes do amanhecer. O som do sino da fazenda arrancava os trabalhadores de suas camas duras, e todos se dirigiam ao campo ainda sob a luz pálida das estrelas. Beppi, que sonhara em "fazer a América" e construir uma nova vida, encontrou-se curvado sobre os pés de café, arrancando ervas daninhas sob o sol escaldante, enquanto sua pele clara adquiria um tom vermelho dolorido. Cada jornada era uma batalha contra a exaustão, a fome e o calor, e o suor fazia a terra vermelha grudar em sua pele como uma segunda camada.

Ao seu lado, trabalhavam antigos escravizados, libertos pela Lei Áurea em 1888, apenas alguns anos antes. Eles eram homens e mulheres com histórias que Beppi mal conseguia compreender, mas cujas cicatrizes físicas e emocionais eram visíveis até para um estranho. O italiano sentiu-se deslocado, ao mesmo tempo aliviado por não compartilhar aquele passado brutal e culpado por ser parte de um sistema que ainda os explorava. Eles se moviam no campo com uma eficiência que ele admirava e tentava imitar, mas seus olhares muitas vezes eram vazios, como se toda esperança já tivesse sido arrancada junto com os frutos dos pés de café.

Uma mulher chamada Maria, de rosto marcado pelo tempo e pela adversidade, tomou Beppi sob sua proteção informal. "Você precisa aprender rápido", disse ela em português com sotaque carregado, apontando para os calos que começavam a se formar nas mãos dele. "Aqui, quem não acompanha o ritmo não sobrevive." Maria lhe ensinou os segredos do cultivo, como identificar plantas doentes e lidar com as ferramentas. Ela falava pouco, mas seus gestos e expressões revelavam uma força que inspirava Beppi a continuar, mesmo quando seus músculos gritavam de dor.

As condições de trabalho eram implacáveis. A jornada começava às cinco da manhã e terminava ao anoitecer, com uma breve pausa para uma refeição frugal. O alojamento era precário, com telhados que mal protegiam contra a chuva e colchões de palha infestados de insetos. A comida consistia principalmente de farinha, feijão e carne salgada, fornecida pela fazenda em quantidade insuficiente. Beppi muitas vezes ia dormir com fome, seu estômago roncando como um protesto constante.

Apesar de tudo, havia momentos de trégua. À noite, depois do trabalho, os trabalhadores se reuniam ao redor de fogueiras improvisadas. Era ali que histórias eram compartilhadas, canções eram cantadas e risadas ecoavam, ainda que brevemente, pelo campo escuro. Beppi começou a aprender palavras em português, absorvendo fragmentos de histórias que o ajudavam a entender o mundo ao seu redor. Ele retribuía contando histórias de Vicenza, descrevendo as colinas italianas, os vinhedos e as festas que pareciam pertencer a outra vida.

Com o tempo, Beppi começou a perceber que a Fazenda Monte Alegre era um microcosmo do Brasil em transformação. Ele fazia parte de um experimento social — trabalhadores livres, tanto nacionais quanto estrangeiros, ocupando o espaço deixado pelo sistema escravocrata recém-extinto. Era uma convivência carregada de tensões, mas também de aprendizado mútuo. Beppi observava os antigos escravizados com admiração e respeito crescente, reconhecendo neles uma força e uma resiliência que o inspiravam.

Apesar das dificuldades, Beppi agarrou-se à esperança que o trouxera ao Brasil. Ele sabia que precisava sobreviver, não apenas para si mesmo, mas para honrar o sacrifício de sua mãe e dos irmãos que deixara para trás. Cada dia nos cafezais era uma pequena vitória, uma prova de que ele podia resistir. E em seu coração, ele mantinha viva a promessa de que um dia, de alguma forma, construiria algo que valesse a pena chamar de lar.


Nos anos seguintes, a paisagem da Fazenda Monte Alegre começou a mudar. A chegada de mais imigrantes italianos trouxe uma nova dinâmica ao lugar. As famílias, em sua maioria vindas de Treviso, começaram a formar uma pequena comunidade dentro da vasta solidão da fazenda. Entre elas estava a família Paolon, de Venegazzù, carregando poucas posses, mas uma rica bagagem de tradições, fé e resiliência.

Foi durante uma festa comunitária que Beppi conheceu Rosa Paolon. O evento, realizado ao ar livre sob o brilho das estrelas, era uma rara pausa no trabalho exaustivo. Havia comida simples, como polenta e pão caseiro, e música animada de um acordeão, tocado por um dos recém-chegados. O som alegre parecia afastar, ainda que momentaneamente, as sombras do cansaço e da saudade.

Rosa destacava-se entre os outros. Seus olhos brilhavam como a luz das lamparinas, e seu sorriso acolhedor era um bálsamo para o coração exausto de Beppi. Ela era uma jovem de espírito vibrante, com um ar de determinação que combinava perfeitamente com a vida dura que levavam. Durante a festa, os dois trocaram poucas palavras, mas foi suficiente para que algo inconfundível nascesse entre eles.

Beppi não perdeu tempo. Nos dias seguintes, começou a procurar maneiras de estar próximo de Rosa. Ele ofereceu ajuda à família Paolon, seja nos cafezais, seja reparando ferramentas. Esses gestos, embora simples, foram suficientes para criar um vínculo. Rosa, inicialmente tímida, começou a se abrir, contando histórias de sua terra natal e compartilhando os sonhos que trazia para o futuro.

O namoro foi breve, como era comum entre os imigrantes, que enfrentavam pressões constantes para estabilizar suas vidas rapidamente. Não havia tempo para longos cortejos quando o trabalho e a sobrevivência dominavam os dias. O casamento aconteceu em uma pequena capela improvisada, construída pelos próprios imigrantes com madeira da região. O padre, também italiano, celebrou a cerimônia em latim, enquanto os convidados, homens e mulheres cansados, mas felizes, cantavam hinos que ecoavam pela mata ao redor.

Para Beppi, o casamento com Rosa marcou um ponto de virada. A ideia de retornar à Itália, que antes o motivava a enfrentar os desafios do Brasil, começou a se dissolver. Ao lado de Rosa, ele percebeu que poderia construir algo novo, mesmo em terras estranhas. Sua visão de futuro deixou de ser o passado nostálgico das colinas italianas e tornou-se o presente — uma casa simples, mas acolhedora, uma pequena horta onde Rosa cultivava legumes, e a esperança de um dia ver os filhos correndo livres pelos campos.

Juntos, Beppi e Rosa começaram a transformar sua parcela de terra. Eles plantaram não apenas café, mas também vinhas, trazendo um pouco de Treviso para o Brasil. Rosa cultivava flores em torno da casa, dizendo que era preciso "embelezar o que nos foi dado, mesmo que seja pouco". Cada pequeno progresso era celebrado, não com festas, mas com olhares silenciosos e satisfeitos trocados ao final do dia.

Com o tempo, a vida na fazenda deixou de ser apenas sobrevivência. Tornou-se construção. E para Beppi, cada novo dia era a prova de que, mesmo longe das raízes, ele podia crescer e florescer. O sonho de "fazer a América" se transformou em algo mais simples e mais profundo: construir um lar onde o amor e a coragem pudessem prosperar.

Rosa e Beppi viram sua família crescer rapidamente — oito filhos vieram ao mundo, quatro homens e quatro mulheres, trazendo vida e esperança às manhãs da Fazenda Monte Alegre. O primogênito, Antonio, nasceu em 1891, um menino forte que, desde pequeno, acompanhava o pai nos campos e aprendia o ritmo pesado da terra e do trabalho.

Beppi, imerso na rotina exaustiva da lavoura, dedicava-se sem descanso. Seus dias começavam antes do sol nascer e só terminavam quando a última luz do crepúsculo desaparecia no horizonte. Ele cultivava o café com mãos calejadas, plantando cada pé como se ali repousasse o futuro de seus filhos. Além dos cafezais, criou galinhas que perambulavam livres pelo quintal, uma pequena fonte de alimento e sustento que aliviava o peso da fome constante.

A Fazenda Monte Alegre, aos poucos, começou a prosperar. O suor de Beppi e a força de Rosa transformavam aquela terra antes árida e esquecida em um pedaço vivo de esperança e resistência. O café, colhido com esforço e paciência, ganhou qualidade e reputação entre os mercados locais, e a produção aumentava ano após ano. Os filhos cresciam entre colheitas, brincadeiras na terra vermelha e as histórias que Rosa contava à sombra das árvores.

Mas, por mais que a vida fosse construída tijolo por tijolo, Beppi jamais conseguiu acumular o suficiente para realizar o sonho mais guardado em seu coração — voltar à Itália, rever os rostos amados que ficaram para trás, ouvir novamente a língua da terra natal e caminhar pelas ruas de Vicenza. Cada moeda poupada parecia escapar-lhe entre os dedos, consumida pelas necessidades diárias, pelos imprevistos da vida na fazenda, pelas pequenas crises que ameaçavam a frágil estabilidade da família.

Ainda assim, ele nunca deixou de olhar para o horizonte com um misto de saudade e determinação. As lembranças da mãe envelhecida, dos irmãos assustados na estação, da terra árida que o expulsara, continuavam vivas dentro dele — um impulso silencioso que o mantinha em pé, dia após dia, plantando e colhendo, lutando contra o tempo e contra a distância.

Naquela terra distante, entre as plantações e o calor do trabalho árduo, Beppi construiu seu legado — não feito de ouro ou riquezas, mas de resistência, amor e esperança. Um legado que crescia junto com os filhos e que, de algum modo, tornava o sonho da “América” real, mesmo que a Itália permanecesse uma estrela distante no céu da memória.

Apesar da imensa distância que os separava, Beppi jamais rompeu os laços com sua mãe e seus irmãos na Itália. Através de cartas cuidadosamente escritas, ele mantinha viva a conexão com aqueles que ficaram para trás. Muitas vezes, a caligrafia de Beppi era lenta e hesitante, e era Rosa quem, paciente e atenta, o ajudava a traduzir os sentimentos em palavras, guiando sua mão para que a mensagem atravessasse o oceano sem se perder no silêncio.

Essas cartas, marcadas pela saudade e pela esperança, eram o fio invisível que unia duas vidas distantes — o velho vilarejo de Vicenza e a pujante fazenda Monte Alegre, no interior de São Paulo. Cada envelope entregue levava um pedaço da história da família, notícias sobre o crescimento dos filhos, as dificuldades do trabalho, as festas e as pequenas vitórias do dia a dia. E também trazia, como retorno, relatos da terra natal, dos parentes idosos e das estações que se sucediam, recordando o passado que Beppi nunca poderia tocar novamente.

Quando Beppi faleceu, deixando um legado de esforço e perseverança, coube a Antonio, o primogênito, assumir esse delicado papel. O jovem, agora homem, passou a ser o elo entre as duas gerações, continuando a escrever e receber cartas com a mesma dedicação. Ele compreendia o valor dessas palavras, que transcendiam fronteiras e tempos, e que mantinham pulsando a chama da identidade e da memória familiar.

Assim, mesmo em meio às mudanças e às dificuldades da vida no Brasil, a ligação entre os Zanon das duas margens do Atlântico permaneceu viva. Era uma corrente invisível, feita de papel, tinta e sentimentos, que garantia que, apesar da distância imensa, o passado e o presente continuassem entrelaçados, firmes e indestrutíveis.

Hoje, os descendentes de Beppi carregam nas veias o sangue daquela coragem antiga — a mesma que o impulsionou a cruzar um oceano desconhecido, a enfrentar o medo e a solidão em busca de um futuro que parecia prometer tudo, mas exigia sacrifícios insondáveis. As histórias de luta e resiliência daquele jovem italiano ecoam em cada gesto, em cada palavra passada de geração em geração, como um legado invisível e poderoso que moldou não apenas uma família, mas uma identidade forjada no calor do trabalho árduo e na dureza da esperança.

Albettone, a vila onde Beppi nasceu e que jamais viu novamente, vive nas memórias contadas em voz baixa à mesa do jantar, nas fotografias amareladas guardadas em caixas de madeira, nas canções que Rosa ensinou aos filhos e que hoje embalam os netos e bisnetos. Embora distante e inacessível, Albettone nunca deixou de existir para eles. Tornou-se um símbolo sagrado, um ponto de origem fixo e imutável em meio ao turbilhão das mudanças, o elo que liga a terra do passado às raízes que permanecem firmes no presente.

Para cada um dos filhos e netos de Beppi, Albettone é mais do que um lugar no mapa — é o coração pulsante da família, o testemunho silencioso de onde vieram e da força necessária para recomeçar. Mesmo na vastidão das terras brasileiras, com seu céu aberto e seus horizontes amplos, o nome daquela vila italiana ressoa como uma promessa de pertencimento, um lembrete de que, apesar da distância, o passado permanece vivo dentro de cada um deles.

E assim, entre as histórias contadas em noites de festa, as lembranças que florescem nas palavras trocadas, e o esforço constante para manter viva a herança cultural, a família de Beppi honra a memória daquele jovem imigrante. Ele, que partiu com o olhar fixo no desconhecido, plantou não só café e esperança, mas raízes profundas — raízes que atravessaram mares, resistiram ao tempo e continuam a crescer, fortes e indomáveis, nas terras onde seus descendentes hoje vivem, amam e lutam por seus próprios sonhos.

Nota do Autor

Esta história é uma obra de ficção, mas profundamente enraizada na realidade histórica. Inspirada na experiência de milhares de imigrantes italianos que deixaram sua terra natal entre os séculos XIX e XX, ela busca homenagear a coragem, a resiliência e os sacrifícios dessas pessoas em busca de uma vida melhor. Embora Beppi e sua família sejam personagens fictícios, suas jornadas refletem as condições e os desafios enfrentados por aqueles que cruzaram o Atlântico, deixando para trás tudo o que conheciam. Albettone, Monte Alegre e tantos outros lugares tornaram-se cenários para o drama humano da imigração, e esta narrativa é uma tentativa de dar voz àqueles cujas histórias muitas vezes se perdem no tempo, mas que formam a base das comunidades que hoje prosperam.

Luiz Carlos B. Piazzetta

domingo, 27 de abril de 2025

Das Antigas Terras de Vicenza: Uma História de Superação e Esperança no Brasil


Das Antigas Terras de Vicenza: Uma História de Superação e Esperança no Brasil


Na Colonia Dona Isabel, em 1885 Pietro Ferranesi, de 42 anos, era um homem de poucas palavras e muita determinação. Ao desembarcar no porto do Rio de Janeiro, acompanhado da esposa Caterina e dos três filhos pequenos, não sabia ao certo o que os esperava na colônia Dona Isabel, encravada no coração do Rio Grande do Sul. Sua jornada até lá necessitaria de algumas semanas de viagem em navio, até o porto de Rio Grande, dali após alguns dias de espera um novo embarque em pequenos barcos a vapor deveria atravessar a Lagoa dos Patos até a capital do estado, Porto Alegre, sem desembarcar e desta cidade, com o mesmo barco, subir o rio Caí por mais algumas horas até chegar em Montenegro, o um ponto mais próximo do seu destino: a Colonia Dona Isabel, atual Bento Gonçalves. Uma vez desembarcado depois de um dia de descanso continuavam a pé ou lombo de mula até o local onde ficava a Colonia Dona Isabel.

A jornada através do oceano que durou 40 dias a bordo do navio a vapor Giulio Cesare, fora árdua, repleta de doenças e incertezas, mas era apenas o início de um desafio ainda maior.

Ao ler a carta de seu tio, Giovanni Ferranesi, que se estabelecera no Brasil anos antes, Pietro havia nutrido esperanças de uma vida melhor. “Há terras férteis aqui, mas elas exigem coragem. Venham, a colônia precisa de gente trabalhadora como vocês”, dizia a carta. Essa promessa alimentou o espírito de Pietro, mesmo quando ele vendeu seu pequeno terreno próximo a Vicenza na Itália e partiu para o desconhecido, deixando para trás amigos, parentes e o querido local onde nascera.

Após o desembarque em Montenegro, a travessia até a Colonia Isabel foi uma odisseia. Sem recursos a família caminhou por trilhas estreitas e lamacentas junto com outros emigrantes que tinham o mesmo destino. Por quase dois dias, Pietro e Caterina cortaram a mata com facões para abrir passagem. À noite, armavam acampamentos improvisados sob árvores gigantescas, onde Caterina, mesmo exausta, preparava refeições simples com o pouco que tinham.

Finalmente, chegaram à colônia e foram recebidos por Giovanni e sua família, que os abraçou com lágrimas nos olhos. Mas a alegria do reencontro logo deu lugar à dura realidade: o terreno que lhes fora destinado era montanhoso e coberto por uma densa floresta. “Será preciso mais do que força física para transformar isso em lar”, pensou Pietro.

Os primeiros meses foram brutais. Pietro começou a derrubar árvores, construir uma cabana rudimentar e cultivar milho e feijão. Caterina cuidava dos filhos e ajudava o marido na lida. A floresta parecia engolir a pequena clareira que haviam aberto, mas Pietro, com a ajuda de Giovanni, continuava a desbravar a terra.

As dificuldades eram imensas: doenças como a febre tifoide ameaçavam as crianças, e a saudade da Itália pesava nos corações. Pietro frequentemente sonhava com os campos verdes de sua terra natal, mas a visão de seus filhos brincando ao redor da cabana renovava sua força.

Dois anos depois, Pietro começou a colher os frutos de seu trabalho. O milho crescia alto, e os porcos que criava garantiam sustento e troca na comunidade. Ele também aprendeu com os vizinhos a cultivar uvas, uma tradição trazida da Itália. A primeira safra de vinho, ainda que rudimentar, foi um marco de orgulho para a família.

A pequena colônia começou a prosperar, e Pietro se destacou como líder da comunidade italiana. Ele organizou mutirões para abrir novas estradas e construiu, junto com os vizinhos, uma capela que se tornou o coração espiritual da colônia.

Em 1895, uma década após sua chegada, a colônia Dona Isabel era um exemplo de sucesso. Pietro e Caterina haviam transformado um pedaço de mata virgem em uma colonia produtiva. Os filhos, agora jovens, ajudavam no trabalho e sonhavam em expandir os vinhedos da família.

Pietro sabia que nunca retornaria à Itália, mas entendia que seu verdadeiro legado não estava na terra que deixara para trás, e sim na que construíra para o futuro de sua família. 
Na praça central da colônia, um marco de pedra foi colocado com a frase de Pietro que homenageava os pioneiros:

A terra não nos pertence; pertencemos a ela, e nosso suor a tornará um lar.”

Os Ferranesi, como tantos outros imigrantes, haviam encontrado no Brasil não apenas uma nova vida, mas um propósito que transcendeu gerações.


Nota do Autor

"Das Terras Antigas de Vicenza: Uma História de Superação e Esperança no Brasil" é um romance inspirado nas dificuldades e sonhos de muitos italianos que deixaram suas raízes para buscar uma nova vida nas terras brasileiras ao final do século XIX. Embora os eventos, personagens e situações sejam fictícios, as emoções e desafios descritos representam a realidade de muitos emigrantes.

Este livro pretende homenagear a força, a determinação e a esperança daqueles que atravessaram o oceano, deixando para trás sua terra, mas levando consigo a cultura, a tradição e o amor pela família. Foi preciso coragem para enfrentar um destino desconhecido, e essa coragem é o verdadeiro protagonista desta história.

Pietro Ferranesi e sua família, ainda que fictícios, simbolizam aqueles que, com suor e sacrifício, transformaram florestas em vinhedos, longe das pequenas vilas de Vicenza que haviam deixado para trás. Sua história fala de sobrevivência, perseverança e união, onde cada conquista foi compartilhada com aqueles que participaram dessa jornada de vida.

Espero que este livro transporte o leitor a um tempo de grande resiliência e transformação. Que possa inspirar reflexões sobre o peso das raízes e o valor de construir um futuro.

Com pensamentos e gratidão a todos que tornaram esta história possível,

Dr. Piazzetta