Mostrando postagens com marcador Romagna. Mostrar todas as postagens
Mostrando postagens com marcador Romagna. Mostrar todas as postagens

quinta-feira, 23 de outubro de 2025

Aldilà de la Promessa Verde

 


Aldilà de la Promessa Verde


Montefiorino, Modena, 1888

La decision la ze sta fata in silénsio. Gnanca le paroe del pàroco, gnanca i conséie del maestro del paese, gnanca i avisi imbusà del sìndaco i ga podesto scampar da la testa de Angelo Roncaglia l’imàgine che la ghe ronzava drento: ‘na pianura sensa fin, con i àlbari de fruti che nassea come erba mata, e ‘l sol che se ‘ndava a posar sora campi cusì verdi che ‘l stesso stanché parea sucarin. El ze stà quel Brasil là che i ghe ga fato vardà, stampà in carta bea, contornà da palme e risate. Un paradiso verde, disea — cusì pien che bastava tendar la man e catar.

Ma el paradiso, in verità, el tacava con un bilieto de navio pagà a rate, ‘na partensa sensa promesse e un toco de pan dur in ‘na strassa de juta. Angelo lu el ze partì da Montefiorino con el cuor diviso tra la paura e ‘l spìrito. El avea lassà drio un toco de tera sassosa eredità dal nono e la sagra verità che là, no saria mia gnente de più che un contadin in dèbito. El destin promesso zera l’interno de la provìnsia de São Paulo, ndove se diseva che un omo con vóia de laorar, con el tempo, podaria anca gaver la so tera.

Quando el ze rivà al porto de Génova, el ga capì che el no zera mia solo in sto sónio. Sentene de altri, famèie intere, vedove, òrfani, tosi con le spose e veci con l’òcio strachi, tuti i zera stà tocà da le stesse promesse con i disegni colorà. I agenti de le compagnie de navigssion i parlava forte e sicuri, contandoghe de teri bone e paron boni. Pochi i savea lèsere, ma tuti i savea cosa zera la fame — e tanto bastava par montar su.

Durante i trentaquatro zorni de traversra, el bastimento ghe bateva el stòmego e la speransa, butandoli sora onde che pareva volar riportarghe tuti indio. Su el vapor, quei fóie che prima i mostrava ‘l Eden, adesso i serviva par coprir i gómiti o par infagotar i corpi che scaldava la febre. Ghe moreva fiòi ogni setimana. E con lori, pian pianin, i moreva anca i soni.

Angelo el ze sbarcà a Santos con le man vode e i piè gonfi. El ga traversà la montagna su tren che spussava de suor, de carbon e de luto. Int ogni canton de la via de fero, se disfaceva un toco de l’ilusion verde che el portava da Montefiorino. Quando el xe rivà a la Fazenda Santa Aurora, là in campagna de Campinas, el ga trovà un mondo brusente, con paroni che no se mostrava e dèbiti scriti in quaderni che gnanca un colono el vardava.

El cafè no se colieva come le pomi del orto. Zera ‘na piantaion dura, che rompeva la schena, brusava la pele e tirava via el tempo. La tera rossa, tanto diversa da la promessa verde, la impastava tuto quel che tocava. Angelo el ga laorà con altri desene de italiani, quasi tuti imbroià come lu. El baracon dove che i dormiva spussava de mufo e marsume. Poca magnansa. Aqua tòrbida. E un silénsio che se leseva drento l’òcio.

Ma la colpa no zera solo de le imàgini false. Zera anca de la speransa che l’omo el porta drento, quela che vien fora quando no ghe ze pì gnente da perder. Zera el desidero de veder un segno e chiamarlo miràcolo. E ghe zera ancora chi credeva, anca là, che bastava ‘na racolta in pì, ´ns stagion in pì, un pagamento in pì — e dopo se podaria tacar da capo.

Angelo el ze restà in piè. El ga piantà manioca tra i piè de cafè. El ga tirà su un porsel in silénsio. El ga imparà a far i conti, a leser quel che el quaderno del capataz no el voleva mostrar. Dopo sei ani, el se ga trasferì con la so mòier in ‘na gleba scampà via, lì ‘ndove che el fiume Piracicaba el passava pian. Là el ga alsà ´na casa de rami e baro e el ga seminà formenton. El ga tegnesto fiòi. Gnanca un de lori i ga mia vardà l’Itàlia.

El tempo, là, no el curava — el cambiava. E anca quando el se ricordava de quele imàgini verdi de la propaganda, che ancora adesso la tegnia come ‘na relìchia de l´ ingano, Angelo no el sentiva pì rancore. L’ilusion zera stà el préssio da pagar par partir. E, in un modo o in altro, zera stà anca l’impeto che lo ga trato fora dal gnente.


Nota de l’Autor


Sto libro che vù tegni in man el ze nassesto no da la glòria, ma da ´na mancansa: la mancansa de memòria. No la memòria dei grandi, dei generài o dei paron, ma quela memòria bassa, de tera e sudor, che se perde tra ´na stagion e l’altra. El ze la memòria dei scampà, dei che i ga traversà el mar par ‘na promessa che, tropo spesso, la s’é slongà come l’ombra a sera.

Mi go scrivesto Aldilà de la Promessa Verde parché ogni parola falsa che lori i ghe ga contà a un contadin, ogni fólio colorà che i ghe mostrava el paradiso, ogni speransa che la ze vignesta pagà a rate — la ze sta parte de ´na storia vera. Quela che no la va scrita ´nte le cronache, ma che la vive ancora ´ntei oci strachi dei veci, ´nte le ossa rovinà, ´nte le case fate de baro, ´nte le vosi che parla metà italian, metà brasilian.

Parché? Parché contarla? Parché far tornar in boca el gusto de la fadiga e del ingano?

Parché no se po capir el presente, se no se conosse e onora el passà. E mi, che no son nato su ´na nave ma mi go sentì per ani el silénsio de chi no ga mia parlà, me son sentì in dovere de darghe parola.

No la ze ´na stòria de eroismo, ma de resistensa. No la ze ´na lode, ma ´na memòria. Scrivesta in talian rústego, con la léngoa che i nostri veci i parlava su le montane, tra i campi de cafè e i muri de baracon, parché anca le paroe, se no le se scrive, le sparisse.

Se sto libro el servirà a far vardar indrio con onestà, e in avanti con gratitùdine, lora ogni pàgina la ga trovà el so senso.

Dr. Luiz C. B. Piazzetta




segunda-feira, 1 de janeiro de 2024

Chamas de San Martino: Entre a Tradição e o Recomeço



Em uma tranquila aldeia da Romagna, o destino dos mezzadri se entrelaçava com a sagrada tradição anual de “San Martino”. O contrato colonial, que renovado silenciosamente a cada ano, mantinha a vida dos colonos suspensa na balança da incerteza. O 11 de novembro, dia de San Martino, marcava o limite final para permanecer nas terras em caso de revogação, lançando uma sombra de ansiedade sobre todos.

Para Marco e Giulia, colono e esposa, a aurora daquele 11 de novembro sussurrava rumores de mudança iminente. Num frenesi apressado, eles embalaram os poucos pertences e ferramentas essenciais no carro, símbolo ambulante de sua existência nômade.

A busca por um novo lar era um desafio, pois a sombra da má reputação seguia quem era despejado. As opções se limitavam a terras menos acolhedoras, isoladas, onde a hospitalidade era escassa. Ao iniciar a jornada, Giulia, respeitando a tradição, não varreu as cinzas da última lareira, mas as agrupou cuidadosamente de um lado da aròla, buscando atrair a sorte para o próximo capítulo.

O caminho os levou a uma paisagem desconhecida, onde os campos se estendiam como páginas em branco de um novo começo. As sombras do passado começaram a se dissipar com a promessa de um lar renascido. Ao cruzarem o limiar da nova casa, Giulia acendeu o fogo, invocando não apenas o calor físico, mas também a chama da esperança.

“Fare San Martino” não era apenas uma mudança de morada; era uma jornada de reinvenção, enfrentando o desconhecido com a coragem de quem carrega consigo não apenas a tradição, mas a determinação de escrever um novo capítulo na história de suas vidas.

A nova aldeia acolheu Marco e Giulia com um calor que transcendeu a mera temperatura física do fogo que crepitava na lareira recém-acesa. Os vizinhos, ao perceberem a coragem do casal, se aproximaram, compartilhando histórias e conselhos sobre como prosperar naquelas terras. O senso de comunidade, antes distante e reservado, tornou-se uma teia de apoio essencial para a jornada de Marco e Giulia.

Com o passar dos meses, a paisagem desconhecida ganhou vida, revelando seus segredos sazonais e a riqueza oculta que se escondia sob a superfície. Os campos, inicialmente páginas em branco, agora floresciam com culturas vibrantes e árvores frutíferas. A aldeia, que antes parecia isolada, transformou-se em um refúgio acolhedor para aqueles que buscavam mais do que meramente sobreviver.

Giulia, com sua habilidade para a produção de queijo, não apenas contribuiu para a economia local, mas também revigorou uma antiga tradição gastronômica. Seu queijo artesanal tornou-se conhecido não apenas na aldeia, mas também em aldeias vizinhas, criando uma fonte estável de renda e reconhecimento para Marco e Giulia.

A cada San Martino subsequente, a aldeia celebrava não apenas a tradição, mas o espírito resiliente que Marco e Giulia trouxeram consigo. A festividade anual tornou-se um testemunho do poder de transformação que reside na coragem de se reinventar, honrando não apenas o passado, mas também abraçando o presente com gratidão.

No coração da nova aldeia, Marco construiu uma pequena escola para as crianças locais, desejando proporcionar oportunidades que antes lhe foram negadas. As risadas e os sons de aprendizado ecoavam pelos corredores, marcando uma mudança não apenas para Marco e Giulia, mas para as gerações futuras.

À medida que o tempo avançava, as histórias da aldeia começaram a ecoar além das fronteiras locais. Marco e Giulia, antes desconhecidos, tornaram-se símbolos de esperança e resiliência. Visitantes curiosos vinham de outras aldeias, buscando inspiração na narrativa de Fare San Martino.

O destino, que uma vez pareceu incerto, agora desdobrava-se como uma tapeçaria tecida com fios de perseverança e determinação. Marco e Giulia não apenas encontraram um novo lar, mas também moldaram o curso de suas vidas, criando um legado que transcendeu as páginas do contrato colonial e alcançou os anais da história daquela tranquila aldeia da Romagna.



Dr. Luiz Carlos B. Piazzetta / Erechim RS